W jednym z ostatnich wpisów na blogu poruszony został temat rozwodu i przesłanki winy w rozwodzie. Zgodnie z regulacjami zawartymi w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (KRO) Sąd orzeka rozwód, jeżeli między małżonkami doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, a obie strony nie widzą szansy na uratowanie związku.
Co jednak w sytuacji, gdy między małżonkami istnieje poważny konflikt, wskazujący na zupełny rozkład pożycia, lecz oboje nie chcą się rozwodzić? W takim przypadku małżonkowie mogą rozważyć inną możliwość, która pozwoli im na uporządkowanie wzajemnych relacji żyjąc w rozłączeniu, czyli formalną separację.
Czym jest separacja?
W polskim prawie cywilnym wyróżnia się dwa rodzaje separacji:
- separacja faktyczna – występuje kiedy między małżonkami faktycznie doszło do zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Najczęściej wiąże się to z wyprowadzką jednego z partnerów ze wspólnego mieszkania i nie wywołuje żadnych skutków prawnych.
- separacja formalna – zostaje orzeczona przez Sąd, który orzeka na żądanie jednego lub obojga małżonków o zupełnym rozkładzie pożycia.
Negatywne przesłanki separacji
Podobnie jak przy rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód w instytucji separacji mogą wystąpić negatywne przesłanki, których istnienie powoduje, że Sąd nie orzeknie separacji formalnej:
- jeżeli orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z dobrem wspólnych małoletnich dzieci stron,
- lub z zasadami współżycia społecznego (np. gdy jeden z małżonków jest chory i orzeczenie separacji mogłoby negatywnie wpłynąć na jego zdrowie).
Różnice między separacją a rozwodem
| SEPARACJA | ROZWÓD |
| Przez Sąd może być orzeczona tylko separacja formalna. | Może być stwierdzony jedynie orzeczeniem Sądu. |
| Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. | Trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. |
| Małżonkowie nie chcą rozwodu i widzą szansę na uratowanie małżeństwa. | Małżonkowie chcą rozwodu i nie widzą szansy na uratowanie małżeństwa. |
| Małżeństwo trwa nadal. | Małżeństwo przestaje istnieć. |
| Możliwość powrotu do małżeństwa. | Brak możliwości powrotu do poprzedniego małżeństwa. Strony musiałyby zawrzeć ze sobą nowy związek małżeński. |
| Brak możliwości zawarcia nowego związku małżeńskiego przez stronę (zakaz bigamii). | Możliwość zawarcia nowego związku małżeńskiego przez stronę. |
| Brak uprawnienia małżonka do złożenia oświadczenia o zmianie nazwiska lub powrotu do nazwiska, które strona nosiła przed ślubem. | Rozwiedziony małżonek ma uprawnienie do złożenia oświadczenia o zmianie nazwiska. |
| Brak dziedziczenia ustawowego. | Brak dziedziczenia ustawowego. |
| Z mocy prawa powstaje rozdzielność majątkowa. | Ustaje wspólność majątkowa. |
| Ustaje obowiązek wspólnego pożycia, obowiązek współdziałania dla dobra rodziny, przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, ale obowiązek wzajemnej pomocy trwa nadal, jeżeli wymagają tego względy słuszności, jak np. choroba drugiego małżonka. | Ustają wszystkie obowiązki małżeńskie. |
| Opłata sądowa wynosi 100 zł, jeżeli wniosek został złożony na zgodne żądanie małżonków, przy braku zgodnego wniosku opłata wynosi 600zł. | Opłata sądowa wynosi 600 zł. Sąd zwraca połowę opłaty, jeżeli rozwód został orzeczony na zgodne żądanie małżonków. |
Separacja czy rozwód? Co wybrać?
Decyzja o rozwodzie i separacji to niewątpliwie jeden z najtrudniejszych wyborów w życiu, któremu towarzyszą skrajne emocje. W świetle niniejszego artykułu, stojąc przed takim wyborem, należy odpowiedzieć sobie na pytania: czy nastąpił jednie zupełny rozkład pożycia małżeńskiego? czy małżonek widzi szansę na uratowanie związku?
Jeżeli obie odpowiedzi są twierdzące najlepszym rozwiązaniem w tym wypadku będzie separacja. Podczas separacji małżonkowie, żyjąc w rozłączeniu mogą poukładać swoje myśli, spojrzeć na konflikt, który ich podzielił z pewnego dystansu i dojść do wniosków, że chcą wrócić do małżeństwa, co w przypadku tej instytucji prawa rodzinnego jest jak najbardziej możliwe. W takim wypadku warto zasięgnąć porady doświadczonego prawnika, który specjalizuje się sprawach rodzinnych i doradzi najlepsze rozwiązanie.
